Những sai lầm phổ biến trong quá trình đào tạo nhân sự tại doanh nghiệp Việt
Không ít doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn loay hoay với câu hỏi: Tại sao đã đầu tư đáng kể vào đào tạo nhưng kết quả lại không tương xứng? 5 Sai lầm tiêu biểu để giúp các doanh nghiệp nhìn nhận lại
Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, đào tạo nhân sự không còn là hoạt động mang tính hình thức, mà trở thành yếu tố chiến lược quyết định năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn loay hoay với câu hỏi: Tại sao đã đầu tư đáng kể vào đào tạo nhưng kết quả lại không tương xứng?
Nguyên nhân sâu xa thường đến từ những sai lầm phổ biến ngay trong chính cách doanh nghiệp triển khai đào tạo. Việc không xác định đúng nhu cầu, thiếu khảo sát nội bộ, lựa chọn phương pháp không phù hợp hay xem nhẹ việc đánh giá hiệu quả… đều có thể khiến chương trình đào tạo trở nên kém hiệu quả, thậm chí phản tác dụng. Bài viết này sẽ phân tích 5 sai lầm tiêu biểu để giúp các doanh nghiệp nhìn nhận lại toàn diện quy trình đào tạo nội bộ.
Sai lầm 1: Không đánh giá đúng nhu cầu đào tạo ban đầu
Một trong những nguyên nhân gốc rễ khiến đào tạo thất bại là doanh nghiệp không xác định rõ nhu cầu đào tạo thực sự của nhân viên. Nhiều chương trình được xây dựng dựa trên cảm tính của lãnh đạo hoặc các xu hướng thời điểm, thay vì dựa trên cơ sở dữ liệu và phân tích năng lực thực tế.
Việc xác định nhu cầu đào tạo là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong bất kỳ kế hoạch đào tạo nào. Nếu đánh giá sai, toàn bộ quy trình sau đó – từ thiết kế chương trình đến triển khai – đều sẽ lệch hướng. Doanh nghiệp cần có phương pháp đánh giá khoa học, dựa trên khoảng cách giữa năng lực hiện tại và năng lực kỳ vọng của từng vị trí công việc.
Sai lầm 2: Không có khảo sát nội bộ trước khi lập kế hoạch
Không ít doanh nghiệp bỏ qua việc khảo sát nhân viên trước khi xây dựng kế hoạch đào tạo. Điều này dẫn đến tình trạng nhân viên tham gia với tâm lý bị ép buộc, thiếu sự kết nối và không nhận thấy lợi ích thực tế từ khóa học.
Thực hiện khảo sát nhu cầu đào tạo nội bộ không chỉ giúp thu thập góc nhìn thực tế từ nhân viên mà còn là cách tạo sự đồng thuận giữa các cấp trong tổ chức. Một mẫu phiếu khảo sát nhu cầu đào tạo được thiết kế bài bản sẽ cung cấp dữ liệu định tính và định lượng cần thiết để đưa ra quyết định chính xác hơn, đồng thời thể hiện sự tôn trọng với người học.
Sai lầm 3: Chọn sai phương pháp đào tạo
Một chương trình đào tạo thành công không chỉ phụ thuộc vào nội dung mà còn ở cách thức truyền tải. Trong nhiều trường hợp, phương pháp truyền thống như học qua slide, hội thảo một chiều… đã không còn phù hợp với đặc điểm thế hệ lao động hiện nay – vốn đề cao tính tương tác và thực tiễn.
Doanh nghiệp cần xem xét áp dụng đa dạng phương pháp đào tạo và phát triển nhân sự như: đào tạo theo tình huống, mentoring, đào tạo trực tuyến tương tác, gamification… Việc lựa chọn phương pháp phải dựa trên đặc điểm đối tượng học, mục tiêu đào tạo và nguồn lực hiện có.
Sai lầm 4: Không theo dõi và đánh giá kết quả sau đào tạo
Một sai lầm thường gặp khác là doanh nghiệp không thiết lập cơ chế theo dõi, đo lường hiệu quả sau đào tạo. Kết thúc chương trình, học viên nhận chứng chỉ và quay lại công việc như chưa từng tham gia lớp học.
Việc đánh giá hiệu quả không chỉ dừng ở mức độ hài lòng, mà cần được thực hiện ở nhiều cấp độ: từ khả năng ứng dụng kiến thức, cải thiện hiệu suất công việc, cho đến tác động đến kết quả kinh doanh. Nếu doanh nghiệp vẫn gặp phải tình trạng đào tạo xong nhưng không cải thiện năng lực, rất có thể đang vướng phải những nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả như: nội dung xa rời thực tế, thiếu hỗ trợ sau đào tạo, hoặc đơn giản là văn hóa học tập chưa được xây dựng.
Sai lầm 5: Tập trung vào “đào tạo” mà quên “phát triển nguồn lực”
Cuối cùng, nhiều doanh nghiệp giới hạn đào tạo trong các lớp học ngắn hạn, tách biệt với chiến lược phát triển nhân sự dài hạn. Điều này khiến việc đào tạo trở nên rời rạc, không mang lại giá trị bền vững.
Doanh nghiệp cần chuyển đổi tư duy từ đào tạo đơn lẻ sang đào tạo và phát triển nguồn nhân lực – tức là đào tạo cần gắn với lộ trình thăng tiến, kế hoạch kế nhiệm và chiến lược phát triển năng lực cốt lõi. Chỉ khi xem đào tạo là một phần của phát triển tổ chức thì hiệu quả mới được tối ưu.
Đào tạo nhân sự không đơn thuần là tổ chức vài buổi học và mong chờ sự thay đổi. Để đào tạo thực sự phát huy hiệu quả, doanh nghiệp cần nhìn nhận và loại bỏ các sai lầm phổ biến ngay từ giai đoạn đầu tiên như xác định nhu cầu, lựa chọn phương pháp phù hợp, khảo sát thực tế, và đặc biệt là gắn liền với chiến lược phát triển nguồn nhân lực dài hạn.
Chỉ khi đào tạo được thiết kế đúng – triển khai đúng – đánh giá đúng, thì đó mới là khoản đầu tư mang lại lợi nhuận thực sự cho doanh nghiệp.
Bài viết cùng chủ đề:
Last updated